Της Μάρθας Παπασωτηρίου
Είναι συνήθης η πρακτική πολλών φυσικών και νομικών προσώπων να προχωρούν στην ίδρυση εικονικών εταιρειών σε κράτη με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, σε χώρες όπως Κύπρος, Βουλγαρία, Ιρλανδία κλπ, προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή φόρων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με ψήφισμά της που θα υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη έως την 30.06.2023 και θα αρχίσει να εφαρμόζεται από 01.01.2024, στοχεύει στην καταπολέμηση της κατάχρησης των εν λόγω οντοτήτων, ώστε να αποτρέπεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός και να διασφαλίζεται η δίκαιη φορολόγηση.
Οι προτεινόμενες διατάξεις αφορούν όλες τις επιχειρήσεις – νομικά μορφώματα, που είναι εγκατεστημένα σε κράτος μέλος της ΕΕ και μπορούν να λάβουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας από το κράτος αυτό. Εξαίρεση αποτελούν οι εισηγμένες εταιρείες, οι εποπτευόμενες χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, εταιρείες συμμετοχών, αλλά και οι εμπορικές εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν, είναι κάτοικοι του ίδιου κράτους-μέλους, κλπ.
Οι οντότητες θα πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια και θα πρέπει να μπορούν να παρέχουν και περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριοποίηση τους:
– Εταιρείες των οποίων το 75% του εισοδήματός τους τα δύο προηγούμενα έτη προέρχεται από παθητικό εισόδημα, όπως μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, εισοδήματα από ακίνητα, χρηματοδοτικές μισθώσεις, υπηρεσίες, που παρέχονται μεταξύ συνδεδεμένων επιχειρήσεων
– Εταιρείες που ασκούν διασυνοριακές συναλλαγές
– Εταιρείες των οποίων η καθημερινή διοίκηση ασκείται από τρίτους.
Οι παραπάνω εταιρείες θα πρέπει να μπορούν να τεκμηριώσουν επαρκώς, από έγγραφα στοιχεία, στην φορολογική τους δήλωση τα ελάχιστα τεκμήρια υπόστασης, όπως:
– Πραγματική καταστατική έδρα
– Ενεργό τραπεζικό λογαριασμό εντός ΕΕ
– Την πραγματική διαχείριση της εταιρίας από τουλάχιστον ένα διευθυντή φορολογικό κάτοικο του κράτους μέλους.
Σε περίπτωση, που οι φορολογικές αρχές του κράτους μέλους τεκμαίρουν ότι η εταιρεία είναι εικονική, οι εν λόγω εταιρείες δεν θα μπορούν να λάβουν πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας και δεν θα μπορούν να επικαλεστούν την προστασία των διμερών συμβάσεων, καθώς και την προστασία των ευνοϊκών Οδηγιών (parent-subsidiary directive, interest royalty directive κλπ.).
Περαιτέρω, οι φορολογικές αρχές θα ανταλλάσσουν αυτόματα τις πληροφορίες για τις εικονικές εταιρείες, όπως τον ΑΦΜ τους, τον πραγματικό δικαιούχο κλπ. και τα κράτη μέλη θα καθορίσουν το πρόστιμο για τη συμμόρφωση των εν λόγω εταιρειών με την Οδηγία. Προτείνεται ένα πρόστιμο ίσο με το 5% του τζίρου.
Οι εταιρείες έχουν το δικαίωμα να προβάλλουν επιχειρήματα και αποδείξεις φυσικά για το αντίθετο. Εάν η αντίκρουση γίνει αποδεκτή από τις φορολογικές αρχές, το πρόστιμο ισχύει για την οικεία χρήση και για άλλα 5 έτη, εάν δεν μεταβληθούν οι πραγματικές συνθήκες.
Η πρόταση για την εν λόγω οδηγία εντάσσεται στα πλαίσια την προσπάθειας που έχει ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής, ήδη με τις δράσεις BEPS, και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αναμένουμε να υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη για να διαπιστωθεί η εφαρμογή της.
* Η κα Μάρθα Παπασωτηρίου είναι Partner / Head of Tax, Lawyer στην Andersen Tax, Greece
