Λύση στην ταχεία ολοκλήρωση αποθηκευτικών χώρων για υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), οι οποίοι θα ενισχύσουν τον ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου μεταφοράς και αποθήκευσης φυσικού αερίου, δίνει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα του REpower EU, που ανακοίνωσε την Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο, κατ’ αρχήν, την ταχύτερη απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών τόνιζαν ότι το νέο πρόγραμμα, που θα χρηματοδοτηθεί με 300 δισ. ευρώ, εκτός από την επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια, προωθείται και για επενδύσεις για υποδομές σε φυσικό αέριο, ανοίγοντας τον δρόμο για τις απαραίτητες αυτές επενδύσεις, αφού έως τώρα η χρηματοδότηση μέσω Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) ήταν εξαιρετικά περιορισμένη.
Tο ευρωπαϊκό πρόγραμμα έρχεται την ώρα που στην Ελλάδα υπάρχουν σχέδια για 4 νέους σταθμούς αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, με εξαίρεση αυτόν της Αλεξανδρούπολης.
Πιο κοντινή στην απόφαση υλοποίησής της είναι η πλωτή δεξαμενή αποθήκευσης στους Αγίους Θεοδώρους, ενώ στο πιο πρώιμο στάδιο της λήψης άδειας από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) βρίσκονται τρία ακόμα έργα: της Gastrade πάλι κοντά στην Αλεξανδρούπολη, της Elpedison στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και της Mediterranean Gas στο λιμάνι του Βόλου.
Από τα 300 δισ. του προγράμματος, τα 223 δισ. θα προέλθουν από τα αδιάθετα δάνεια ` του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, 20 δισ. από το ευρωπαϊκό ταμείο ρύπων και τα υπόλοιπα 57 δισ. από άλλες κοινοτικές πρωτοβουλίες. Με βάση την κλείδα κατανομής, η Ελλάδα μπορεί να υποβάλει αίτημα μέχρι και τις αρχές Ιουλίου για πρόσθετα δάνεια ύψους έως 7,5 δισ. ευρώ.
Η ελληνική χρηματοδότηση
Από το ΥΠΟΙΚ τόνιζαν ότι υπολογίζεται ότι θα αντληθούν από 3 έως και 5 δισ. ευρώ, ανάλογα με τα ώριμα έργα που θα επιλεγούν να χρηματοδοτηθούν μέσω του ελληνικού REpower ΕU. Σε ό,τι αφορά το σκέλος της αξιοποίησης των δανείων, οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι το πλεονέκτημα της Ελλάδας είναι ότι έχει απορροφήσει δάνεια 12,7 δισ., εν αντιθέσει με άλλες χώρες που δεν χρησιμοποίησαν αυτό το κομμάτι του Ταμείου Ανάκαμψης, και έχει δημιουργήσει ήδη έναν λειτουργικό μηχανισμό παρακολούθησης και διαχείρισης των δανείων από το ΤΑΑ.
Μαζί με τα δάνεια η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει και ένα ποσό από 500 εκατ. έως και 1 δισ. ευρώ από τα έσοδα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ρύπων. Από την πρόταση κανονισμού της Ε.Ε. για το νέο Ταμείο προκύπτει ότι τα χρήματα που θα δοθούν μέσω του νέου προγράμματος της Ε.Ε. θα διατεθούν στο σύνολό τους για την ενεργειακή απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Δεν θα υπάρχει, δηλαδή, ο όρος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για υποχρεωτική κατανομή του 25% των πόρων για την ψηφιακή μετάβαση.
Επιπλέον, κάθε κράτος-μέλος θα μπορεί να μεταφέρει κονδύλια από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 αλλά και από κονδύλια που δίνονται από τις αγροτικές επιδοτήσεις. Πηγές του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν ότι δυνητικά θα μπορούσαν να μεταφερθούν πόροι έως 2,1 δισ. ευρώ από τα 20,7 δισ. της περιόδου 2021-2027, αλλά θα πρέπει πρώτα να εξεταστούν προσεκτικά τα έργα που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και πρέπει να απενταχθούν πριν καλά-καλά ξεκινήσει το πρόγραμμα.
Τι άλλο χρηματοδοτείται
Εκτός από υποδομές φυσικού αερίου, το πρόγραμμα ενισχύει επενδύσεις σε αιολική και ηλιακή ενέργεια, όπου η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες, αφού μπορεί με πλήρη αξιοποίηση των φυσικών πόρων της να καλύψει με πράσινη ενέργεια πάνω από το 65% των αναγκών της.
Σε πιο ειδικές επενδύσεις, το πρόγραμμα δίνει έμφαση στην ενεργειακή αναβάθμιση των αστικών περιοχών με την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις στέγες κατοικιών, εμπορικών και δημόσιων κτιρίων και την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας αντί των κλασικών κλιματιστικών.
Επίσης, δίνει έμφαση στην προώθηση στις αστικές και τις υπεραστικές μεταφορές οχημάτων μηδενικών εκπομπών άνθρακα, τα οποία θα έχουν σημαντική και άμεση επίδραση όσον αφορά τη μείωση της ζήτησης ορυκτών καυσίμων. Χρηματοδοτείται επίσης η ηλεκτροκίνηση, οι σιδηρόδρομοι και η ανάπτυξη εναλλακτικών υποδομών ανεφοδιασμού και επαναφόρτισης όσων προμηθεύουν οχήματα.
Στις χρηματοδοτήσεις βρίσκονται οι υποδομές υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένων αγωγών, αποθήκευσης και λιμενικών τερματικών, και η χρήση του καυσίμου στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Επίσης, δεν αμελείται και η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν, μέσω του προγράμματος, να θεσπίζονται κίνητρα για την προώθηση της δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε άλλους τομείς της πράσινης οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων και καλά σχεδιασμένων κινήτρων προσλήψεων.
